Humeze Suresi
Surede insanları küçümseme, kusur arama gibi davranışlar eleştirilmekte; servete güvenme ve onu yanlış yolda kullanmanın kişiye ne büyük zararlar getireceği anlatılmaktadır. Mushaftaki sıralamada yüz dördüncü, iniş sırasına göre otuz ikinci suredir. Kıyamet suresinden sonra, Mekke’de inmiştir.
“Vay haline!” diye çevirdiğimiz veyl kelimesi “çetin azap, helâk, yok olma, rezil rüsvâ olma, cehennemde bir vadi, beddua” anlamlarına gelmektedir.
Meâlde bunların tamamına işaret eden “vay haline” lafzı kullanılmıştır. “Arkadan çekiştiren” diye çevirdiğimiz hümeze kelimesi ise “birini arkasından çekiştirmek, kaş göz, el kol işaretleriyle onunla alay etmek, aşağılamak” mânalarına gelen hemz kökünden türemiş bir sıfat olup “insanları arkadan çekiştirmeyi, şeref ve haysiyetlerini yaralamayı alışkanlık haline getiren, bundan zevk alan kimse” demektir.
“Ayıp kusur arayan” diye çevirdiğimiz lümeze kelimesi de benzer davranışları arkadan değil, kişinin yüzüne karşı gösteren kimseyi ifade eder.
Bu âyetlerin, mal ve servetinin çokluğuyla gururlanıp insanlarla alay ederek onların şahsiyetlerini zedeleyen Ahnes b. Şüreyk isimli putperest Arap hakkında indiği rivayet edilmiştir (bk. Kurtubî, XX, 183).
Ancak sûrenin iniş sebebinin özel olması hükmünün genel olmasına engel değildir. İslâm dini, insan şahsiyetinin ve onurunun korunmasına son derece önem verdiği için Kur’an bu tür davranışları kınamakta ve böyle davranışlar sergileyenlerin âhirette ateşle cezalandırılacağını haber vermektedir.
2-3. âyetler servetinin çokluğuna gururlanıp insanlarla alay eden kimselerin aynı zamanda helâl haram demeden mal toplayan, onu saklayan, fakirlik korkusuyla cimrilik ederek onu hayır yolunda harcamaktan kaçınan, fakirin hakkını vermeyen ve servetinin kendisini ebedîleştireceğini sanan kimseler olduklarını da ifade etmektedir.
Rahmân ve Rahîm (olan) Allah’ın adıyla.
1. Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi adet edinen herkesin vay haline!
- O ki, toplamış ve onu sayıp durmuştur.
- (O), malının kendisini ebedi kılacağını zanneder.
- Hayır! Andolsun ki o, Hutame’ye atılacaktır.
- Hutame’nin ne olduğunu bilir misin?
- Allah’ın, tutuşturulmuş ateşidir.
- (Yandıkça) tırmanıp kalplerin ta üstüne çıkar.
- O ,onların üzerine kapatılıp kilitlenecektir.
- (Bu ateşin içinde) uzatılmış sütunlara bağlanmışlar.
Humeze Suresi
Antika ve Porselen Tamiri | Antika Hastanesi
