Osmanlıca Öğrenin
(Ders videoları sırasıyla otomatik olarak oynayacaktır)
Osmanlıca okuyamadığımız için ne büyük dedelerimizden bize hatıra olarak kalan belgeleri anlayabiliyoruz ne de çeşme kitabelerinde bulunan önemli yazıları. Divan Araştırmaları Derneği eğitmeni Yrd.Doç.Dr. Ömer İşbilir, Osmanlıca’nın liselerde en azından seçmeli olarak mutlaka okutulması gerektiğini söylüyor.
Batı dillerine ilgi her geçen gün artıyor. O kadar ki iş verenler en azından İngilizce’yi ana dilimiz gibi bilmemizi istiyorlar. İngilizce, Almanca, Fransızca derken liste böyle uzayıp gidiyor. Biz bunları öğrenmek için çabalarken, Osmanlı Devleti gibi köklü bir imparatorluktan bize kalan bilgi ve belgeleri anlayabilecek altyapıya sahip değiliz.
Bu yüzden öğrenmemiz gereken başlıca diller arasında Osmanlıca geliyor. Birçok dernek ve vakfın açtığı kurslarda Osmanlıca okumalar yapılıyor, bu şekilde kültürel mirasımız tanıtılıyor ama Osmanlıca’ya ilgi tarihçilerin de desteğiyle artsa da söylenenlere göre bu pek yeterli değil. Divan Araştırma ve Eğitim Derneği de bu ilgiyi arttırmak ve insanları sahip oldukları kültürel mirasla buluşturmak için bir proje uyguluyor.
“En büyük amacımız yeni nesilleri geçmişiyle bir araya getirmek. Kültürümüzü, tarihimizi onlara tanıtabilmek” diyen Ömer İşbilir, öğrencilerinden birçoğunun eski yazma eserleri, dedelerinin imam tayinini bildiren imametleri merak edip, okutmak istediklerini belirtiyor, 100 yıl öncesinin lisanını anlamanın bu yüzden çok önemli olduğunun altını çiziyor.
Osmanlıca eğitimini tamamlayanların her türlü kitabeyi, yazma eseri, belgeyi okuyacak seviyeye geleceğini vurgulayan İşbilir, “Bünyesinde birçok kütüphaneyi barındıran Süleymaniye Kütüphanesi’nde yazma koleksiyonu var. Dünyanın en zengin yazma koleksiyonu bizde bulunuyor. Avrupa’da 300-500 yazma eseri bulunan krallar övünürken, biz sahip olduğumuz binlerce yazma eserden haberdar değiliz. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde birçok önemli belge var. Mesela sosyologlar Osmanlı dönemindeki boşanma davaları, şeriye sicilleri, komşular arasındaki arazi itilafları gibi birçok olayı sosyolojik yönüyle inceleyebilmeli. Bunun için de mutlaka Osmanlıca’ya ilgi gösterilmelidir.” diyor.
3. AHMED’İN ŞİİRİNİ ANLAYABİLİYOR MUYUZ?
İşbilir, günümüzde insanların çeşme kitabelerine yabancı bir lisana bakar gibi baktıklarını söylüyor. Topkapı Sarayı’nın önünde bulunan 3. Ahmed Çeşmesi’ni örnek veren İşbilir, ”Kitabelerde çeşmenin ne zaman ve niçin, kim tarafından yapıldığı kitabede yer alıyor. Hatları da 3.Ahmed’e ait. Burada ‘Aç besmeleyle iç suyu, Han Ahmed’e eyle dua’ yazıyor. Bu kitabe Ebced hesabına göre Hicri 1141 tarihini yani çeşmenin yapıldığı tarihi göstermektedir. Her harfin farklı rakam değeri var. Bu rakamların toplamı çeşmenin yapım tarihini veriyor. Bu şekilde tarihe not düşülmüş.” diyor. İşbilir, liselerde Osmanlı dersinin en azından seçmeli olarak mutlaka okutulması gerektiğini düşünüyor.
