Tebbet Suresi
Kuranı Kerim’in 111.suresi olan Tebbet Suresi
Tebbet, “kurusun” manasına bedduadır. Ebu Leheb hakkında inmiştir. Zira o, eziyet etmek kasdıyla Resûlullah’ın yoluna gizlice diken koymuş, bu işte kendisine karısı da yardım etmişti. Sûre, “Mesed sûresi” diye de anılır. Fatiha suresinden sonra Mekke’de inmiştir, 5 ayettir. (Bir rivayete göre Şuara suresinin 124. ayeti gereğince Efendimiz yakın akrabasını çağırarak, onları İslâm’a dâvet etmişti.
Amcası Ebu Leheb galiz sözler sarfederek, “Bizi bunun için mi çağırdın?” demişti. Bunun üzerine bu sûre indi.)
Ebu Leheb, Abdülmuttalib’in oğlu ve Hz. Peygamber’in baba bir amcasıdır. Asıl adı Abdülüzza olup parlak yüzlü olduğundan veya öfkelendiğinde yanakları kızardığı için babası tarafından kendisine “alev gibi, çok parlak” anlamına gelmek üzere Ebu Leheb lakabı verilmiştir.
Daha önce Hz. Muhammed’i çok sevdiği, hatta iki oğlunu onun kızlarıyla evlendirdiği halde peygamber olduktan sonra onun azılı düşmanı oldu.
Hz. Peygamber, insanların Allah katında eşit olduğunu, onların dinî ve ahlakî erdemlerine göre değerlendirileceklerini söylüyordu.
Ebu Leheb ise kibirli, gururlu ve zengin biri olup fakir ve zayıf insanların kendisine eşit tutulmasını kabullenemiyordu.
Rivayete göre Resulullah panayırda dolaşarak insanları İslam’a davet ederken Ebu Leheb de arkasından gider ve çevresindekilere onun yalancı olduğunu söylerdi. Hz. Peygamber’e karşı daima onun düşmanlarıyla birlikte hareket etmiş, hem kendisi hem de karısı ona eziyet etmişlerdir.
Hicretin 2. yılında çiçek hastalığına yakalandığı için Bedir Savaşı’na katılamamış, fakat yerine adam göndermiş, ayrıca müşriklere malî destekte bulunmuştur. Kureyş’in Bedir’deki yenilgisini ve ağır kayıplarını haber aldıktan yedi gün sonra kahrından öldüğü söylenmektedir.
Çiçek hastalığı kendilerine de bulaşır endişesiyle ailesinden hiç kimsenin ona yaklaşmadığı, öldüğünde ücretle tuttukları Sudanlılar’a defnettirdikleri rivayet edilir. Ebu Leheb’in kızı müslüman olarak Medine’ye hicret etmiş, oğulları Utbe ile Muttalib de Mekke’nin fethinden sonra İslam’a girmişlerdir.
“Ebu Leheb’in elleri kurusun!” mealindeki 1. ayet mecazi bir ifade olup onun helak olması yönünde bir bedduadır. Devamındaki “tebbe” fiili, bedduanın gerçekleşeceğini ifade eder; nitekim öyle de olmuştur. Müfessirler 2. ayette Ebu Leheb’in kazandığı bildirilen şeyden maksadın onun çocukları, malı, mevki ve itibarı olduğunu söylemişlerdir. Buna göre ayet, bunların hiçbirinin kendisini kötü sondan kurtaramadığını ifade eder. “Ona ne malı fayda verdi ne de kazandığı” diye çevirdiğimiz 2. ayete, “Malı ona ne fayda sağladı, o ne kazandı?” diye soru şeklinde de mana verilmiştir (Şevkanî, V, 606-607).
Ebu Leheb, Hz. Peygamber’in amcası olduğu için onu desteklemesi ve düşmanlarına karşı koruması gerekirken tam tersine karısıyla birlikte ona eziyet ve sıkıntı verdiklerinden dolayı 3. ayette ateşi son derece şiddetli olan cehenneme gireceği haber verilmiştir.
Ebu Leheb’in karısı, Harb’ın kızı ve Ebu Süfyan’ın kız kardeşi Ümmü Cemil Avra’dır. “Dedikodu yapıp söz taşıyan..” diye çevirdiğimiz 4. ayeti, Hz. Peygamber’e eziyet etmek maksadıyla diken, çalı çırpı toplayıp geceleyin peygamberin yoluna serdiği için “odun taşıyan” diye çevirenler de vardır.
Biz mealde, insanların arasını bozmak amacıyla laf götürüp getirdiği ve Hz. Peygamber’i maddî sıkıntısı sebebiyle aşağıladığı için mecazi anlamda böyle (hammalete’l-hatab) nitelendirildiği şeklindeki yorumu tercih ettik.
Taberi, her iki yorumu destekleyici rivayetler aktardıktan sonra kendisi birinci manayı tercih etmiştir. Ayrıca hata ve günahlarını yüklenip taşıdığından dolayı mecazi anlamda “yanacağı cehennem için odun taşıyan” olarak nitelendirildiği kanaatinde olanlar da vardır (bk. Şevkanî, V, 607-608).
Aynı kadın, Lat ve Uzza isimli putlara yemin ederek mücevherden yapılmış kıymetli gerdanlığını Hz.Peygamber’e düşmanlık uğrunda harcayacağını büyük bir gururla söylediğinden dolayı da 5. ayet, “Dünyadaki gerdanlık yerine ahirette boynuna ateşten bir ip takılacaktır” şeklinde yorumlanmıştır.
Tebbet Suresi
Rahmân ve Rahîm (olan) Allah’ın adıyla.
- Ebu Leheb’in iki eli kurusun! Kurudu da.
- Malı ve kazandıkları ona fayda vermedi.
- O, alevli bir ateşte yanacak.
- Odun taşıyıcı olarak karısı da (ateşe girecek).
- Ve boynunda hurma lifinden bükülmüş bir ip olduğu halde.
Tebbet Suresi
Antika ve Porselen Tamiri Antika Hastanesi
